Hoe je als scale-up door de groeifases komt zonder jezelf te verliezen (en je mensen mee laat groeien)
Elke organisatie die groeit, komt in de knel. Niet misschien. Niet een beetje. Gewoon gegarandeerd.
En hoe succesvoller je bent, hoe sneller het moment komt dat alles wat eerst soepel liep begint te piepen, knarsen en vertragen.
Wat je eerst op de been hield — snelheid, betrokkenheid, controle — begint je nu tegen te werken. Je cultuur versnippert, je team begint te klagen of afhaken, en je eigen rol als ondernemer verandert drastisch. Je wordt van pionier plotseling het probleem.
Klinkt bekend?
Als consultant werk ik met founders en leiders van scale-ups die de ambitie hebben om te groeien — en het lef om zichzelf daarin serieus te nemen. Ze willen niet alleen méér omzet, méér mensen, méér markt. Ze willen ook méér richting, méér grip en vooral: méér vanuit hun kern.
Wat ze vaak missen? Geen goede ideeën of plannen.
Maar ritme, houvast, cultuur — en de juiste vragen.
“Groei is geen rechte lijn. Het is een reeks crisissen die je slim moet overleven.”
Het Groeimodel van Greiner maakt dit pijnlijk duidelijk. Elke groeifase — van startup tot corporate — eindigt in een crisis. En de manier waarop je die crisis te lijf gaat, bepaalt of je de sprong naar de volgende fase maakt… of blijft hangen in chaos. Er is één factor die álles met elkaar verbindt: cultuur.
Cultuur is niet iets wat hebt, het is iets wat je elke dag doet
Bij de eerste 10 mensen zit cultuur in je vezels. Bij 30 mensen wordt het vaag. Bij 50 begint het te schuren. En bij 100+? Dan móét je cultuur bewust sturen. Niet als extra taak, maar als de kern van je strategie.
Want:
- Cultuur bepaalt wie blijft en wie vertrekt
- Cultuur bepaalt hoe je samenwerkt in tijden van druk
- Cultuur bepaalt welk gedrag je beloont — en welk gedrag je laat lopen
- Zonder scherpe cultuur: chaos.
- Met scherpe cultuur: schaalbare groei.
Dit zijn de vijf groeifases die je als ondernemer tegenkomt:
- Startup (tot ±8 medewerkers)
Cultuur is jij. Alles is creatie, snelheid, doen. Maar jij bent ook de bottleneck.
Groeicrisis: je mist leiderschap naast je.
Nodig: cultuurtaal, gedeelde visie, eerste kaders. - Rollercoasterfase (8–25 medewerkers)
Je mensen willen autonomie, maar je hebt alles nog in je hoofd. Chaos loert.
Groeicrisis: autonomie zonder richting.
Nodig: processen én principes. Start met je Culture Code. - Puberfase (25–50 medewerkers)
Je geeft dingen uit handen, maar alles lijkt trager, duurder, rommeliger.
Groeicrisis: gebrek aan alignment.
Nodig: leiderschap op cultuur. BHAG. OPSP. Gedrag dat daar op aansluit. - Scale-upfase (50–150 medewerkers)
Je mensen nemen het over. Maar nemen ze de juiste beslissingen?
Groeicrisis: bureaucratie. Middenmanagers zonder richting.
Nodig: gedragsfilters. A/B/C/D-players. Teamritme. Feedback. - Flowfase (150+ medewerkers)
Je bent schaalbaar. Nu: cultuur verankeren én ruimte houden.
Groeicrisis: trage besluitvorming.
Nodig: eenvoud, eigenaarschap, cultuurmomenten.
“Culture happens. Planned or not.”
Iedere scale-up heeft een cultuur. De vraag is: is het de cultuur die je wilt?
Of is het de cultuur die toevallig ontstaat?
DAAROM BOUW JE BEWUST AAN CULTUUR
Wat werkt:
- Culture Code – visueel profiel van je kern
- Culture Activation Sprints – waarden vertalen naar gedrag
- Pulse Checks – cultuurmetingen met impact
- Employer Branding Cookbook – van cultuur naar werving
- Leadership Labs – leiders leren sturen op gedrag
Klaar voor de volgende fase?
Misschien zit je in de rollercoaster. Misschien al in de bureaucratiecrisis. Misschien weet je het nog niet precies, maar voel je wél: er moet iets gebeuren.
Dan is dit het moment om te investeren in de factor die alles raakt: je cultuur.
Niet met mooie praatjes, maar met ritme, gedrag en keuzes die kloppen.
Great Humans helpt scale-ups bouwen aan cultuur die werkt. Geen HR-feestje. Geen managementfluff. Maar cultuur als groeiversneller. Wil je nu aan de slag? Laten we kennismaken!